Nederlandse Hall of Fame : Hairos II geboren in 1951, rec. 1.15,8 bruine Franse hengst v. Kairos 1.23 u. Salambo II 1.33 v. Limoges 1.29

Huldiging Wereldkampioenschap in New York

 
Hairos II was een Frans paard uit de subtop, dat in 1958 vierde werd in onze Grote Prijs der Lage Landen, achter niemand minder dan Icare IV en Jamin. De toenmalige Nederlandse toptrainer Willem Geersen had goed opgelet en gezien dat dit paard wat moeite had met zijn draf, maar wel grote kwaliteiten bezat. Een week later reisde Geersen (die geen Frans sprak) met zijn Belgische vriend D'Haenens naar Parijs.

(Hieronder het vervolg: een artikel van Douwe Frerichs, gepubliceerd in het blad "draf&rensport" nr. 4 van 2005, 45 jaar na de overwinning van Hairos II in de Prix d'Amérique van 1960.)

Het is juli 1958. Heet brandt de zon boven het Plateau de Gravelle, waar het in het Bois de Vincennes wemelt van de Parijzenaars die verkoeling zoeken onder het dichte bladerdak. Op Vincennes - kaal en leeg op deze dag - trilt de warmte boven de sintel-baan. Hier en daar loopt een paard voor een trainingskar, maar beneden in de bocht, die bijna reikt tot het paardenstadje Joinville staan drie mannen en een paard. Het zijn George Gosselin uit Calvados, de Belgische trainer D'Haenens, Willem H. Geersen en het paard Hairos II. De Belg herhaalt de vraag van Willem Geersen aan monsieur Gosselin, fokker en eigenaar van harddravers, ook van Hairos II, of hij de hengst even mag proberen. "Bon", zegt monsieur Gosselin, "maar niet zo hard, want hij heeft vanmorgen zijn werk al gehad." Geersen klimt op de speedcar en kwikkelt een rondje (2000 m) op Vincennes, het Mekka van de drafsport. Terug in de benedenbocht gaat hij door en de helling op. Geersen: "Ik heb hem toen toch maar even goed geprobeerd en het ging best. Maar het was net of de hengst vroeg: "baas help me. Dan zal ik je eens wat laten zien." En daar op die hete middag, op het stille en verlaten Vincennes krijgt Geersen een optie op dit paard. Terug in ons land belt hij een van zijn eigenaren: Andries Voordouw, een aannemer in Oegstgeest. De zaak was al gauw beklonken en de Oegstgeester bouwer zag zijn stal uitgebreid met de toen 7-jarige Hairos II, donkerbruine hengst, zoon van de befaamde Kairos en Salambo II, een sterk maar wisselvallig paard met goede en zeer slechte verrichtingen en een gewonnen bedrag van plus minus 60.000 gulden. De hengst gaat in afwachting van zijn transport naar Valkenveen, eerst naar Geersen's collega Jan Kruithof, in 1947 als trainer naar Frankrijk vertrokken en nu aan het hoofd van een 70 paarden tellend entrainement in Lamorlaye. Ook deze internationaal vermaarde vakman zag aanvankelijk totaal niets in de aankoop, maar toen Geersen hem vroeg de hengst te laten lopen in de internationale klassieker de Prix de Washington, omdat hij toch in Frankrijk stond, toog Jan aan het werk. Hij haalde alle rommel van de benen, zette hem op andere ijzers, spande hem anders in en veranderde Hairos II in enkele dagen van een doodgewone draver in een snelheidsfenomeen. In de Prix de Washington vliegt de dag daarop de baan van Enghien in zo'n ijlende vaart onder de hoeven van Hairos II door, dat de chronometers stoppen op een tijd, die nog nooit door een draver in Europa is gelopen: gemiddeld 1.15,9 over de kilometer met bandenstart.
Nog staat de Europese drafwereld aarzelend tegenover deze prestatie. Een uitschieter, zegt men. Maar 14 dagen later brengt hij ook de 2800 m lange Prix d'Europe op zijn naam en wint hij vervolgens in Duitsland de Grote Prijs van Duitsland, de Gladiatoren Rennen en de Preis der Besten. Wanneer Hairos II terugkeert naar Frankrijk om klaargemaakt te worden voor de wintermeeting en de Prix d'Amérique, is zijn naam gemaakt. Kopers staan in de rij: aanbiedingen lopen op tot 325.000 gulden. Maar als hij op 21 december 1958 weer voor de eerste keer aan de start verschijnt, eindigt hij als derde. Dan openbaart zich bij de hengst een zware ontsteking aan één der benen, zware koortsen teisteren zijn lichaam en van lopen is geen sprake meer. Er wordt zelfs gevreesd of hij dat ooit nog wel zou kunnen. De diergeneeskundige faculteit in Utrecht en de ervaren dierenarts Ter Beek worden ingeschakeld. Dr. Ter Beek besluit tot het branden van het been. Hij heeft er ervaring mee ("ik heb het bij mijzelf ook gedaan met een onwillige vinger".) De dokter blijft na de behandeling in de buurt. Stapje voor stapje gaf Ter Beek toestemming om weer met de hengst aan het werk te gaan, steeds aan de hand van röntgenfoto's controlerend hoe de spieren zich hielden. De goede resultaten leveren Ter Beek internationale bekendheid op. Op 14 juli '59 viert Hairos II op Mereveld zijn heroptreden en won zoals hij wilde. De eerste keer in handen van zijn ontdekker Willem H. Geersen: het derde bedrijf in de wonderbaarlijke carrière van dit eens zo verguisde en afgeschreven paard was hiermee begonnen. Nog twaalf keer bracht Geersen hem dat seizoen als winnaar door de finish, en passant in augustus in Frankrijk het baanrecord van Enghien brengend op 1.13,4 over 1000 m. De vorm bleef en Geersen maakt hem voorzichtig klaar voor de Prix d'Amérique.
Half januari brengt de bekende paarden-expediteur J. Goedendorp uit Den Haag de hengst langs zwaar met sneeuw en ijs bezette wegen naar Frankrijk en zorgt na een gevaarlijke en langdurige reis met verzorger Jan Runhaar, dat de hengst veilig en wel op Vincennes aankomt. De hengst voelt zich er opperbest en start op 17 januari in de Prix de Bourgogne. De baan is die dag echter zwaar en past Hairos II allerminst. Hij blijft ongeplaatst. Daar ontstaat de mythe dat de piste van Vincennes Hairos II niet ligt. De heuvel en de klim bevallen hem blijkbaar niet. Alle goede verrichtingen waren steeds in Enghien tot stand gekomen. Met deze wetenschap wordt Hairos II als outsider beschouwd, die in Vincennes waarschijnlijk niet tegen Icare IV, Liebelei, Tornese en Jamin op zou kunnen torsen. Hij noteert liefst 43,70 bij de toto. Zelfs Geersen verklaarde blij te zijn met een plaats bij de eerste vijf. Er wordt gehoopt op een mooi resultaat, maar aan de overkant, tijdens de beklimming zou hij waarschijnlijk wel de genadeslag krijgen. Op deze prachtige winterdag schrijft Hairos II echter geschiedenis met gulden letters. Nadat de baan door de grote tractoren met eggetjes en rollen is geëgaliseerd, volgt het defilé. Hairos II is goed herkenbaar aan zijn witte bandages. Alle paarden verzamelen zich even later in het vak met de Franse crack Jamin als enige 50 meter erachter, omdat hij de koers al twee keer gewonnen heeft. Na het sein 'startvrij' zijn zelfs de Fransen, die zelden hun mond houden, enige ogenblikken stil. Hairos II krijgt de binnenkant en neemt gelijk de kop en komt in zijn bekende machtige loop als eerste de heuvel af. Jour de Veine vergezelt hem. Dan volgt de beklimming en duikt de Italiaan Tornese op. Maar hoe meer hij wordt belaagd, des te harder gaat hij lopen. Zowaar heeft Hairos II bovenaan de heuvel nog steeds de leiding en is hij het die als eerste de rechte lijn opdraait. Honderd meter voor de finish wankelt de dappere hengst, Tornese blijft aandringen en Jamin is onderweg. Hairos II valt wat naar buiten, zijn gangen zijn niet zuiver, maar Geersen neemt zijn paard heel bedaard even terug en laat hem weer in zijn loop komen om met nieuwe moed het laatste stuk te overbruggen. Hij wint de 35e editie met een paardlengte voorsprong op Tornese met daarachter Jamin. Hairos II loopt 1.21,3. in die periode een puike tijd en verdient 106.000 gulden, destijds een enorme som geld.
Hairos II laat het verdere winterseizoen voor wat het is en keert terug naar Valkenveen. In Hilversum volgt nog een huldiging. Er komt nog veel meer moois in dat historische jaar 1960. Hij wint het Grand Circuit en de Lage Landen. En zijn daden zijn ook in Amerika opgevallen. Er komt een invitatie voor een start in het wereldkampioenschap op zaterdag 20 augustus op Roosevelt Raceway, maar de eigenaar en trainer besluiten de uitnodiging af te slaan. Telegrammen worden verzonden en ze slaan in als bommen, want de gehele reclame-campagne in Amerika rond en over Hairos II ligt aan diggels. Dat laten de Amerikanen niet over hun kant gaan. Het aan de Scheveningse Badhuisweg gesitueerde huis van de perschef van de NDR, Cees Berg, wordt bestookt met telegrammen. 's-Nachts wordt hij zelfs uit zijn bed gebeld door Nick Grande, big-boss van Roosevelt Raceway. Zijn racing-manager Alden Gray zit dan al in een KLM-toestel op weg naar Schiphol. Na urenlange besprekingen worden alle misverstanden uit de weg geruimd en na een lange dag gaat 's avonds de kogel door de kerk: Hairos II gaat toch naar Amerika. Dinsdagavond 9 augustus staat Hairos II in de grote roestbruine paarden-wagen van stal Hollandia op Schiphol. Hairos II komt tussen de buien door uit de veilige beschutting van zijn wagen, trippelt omhuld in hagelnieuwe luxe dekens als een vedette over het platform naar de loopbrug, maar weigert de eerste keer. "Laat 'm eerst kijken", brult Geersen en dan loopt Hairos II als een hond achter zijn vaste verzorger J.W. Runhaar de brug op en het vliegtuig in. Nog even een angstig moment als hij zich verzet, maar dan stapt hij zijn box in.
Een week later - 16 augustus - vliegen de eigenaar en trainer met hun echtgenoten en enige supporters naar New York, waar Geersen vier dagen later 's avonds om elf uur zijn Hairos II voor 53.000 enthousiaste toeschouwers, ondanks de hele koers in het dodenspoor, naar een grandioze overwinning leidt, daarmee 25.000 harde dollars aan het gewonnen bedrag van Hairos II toevoegend. Sinds die warme dag op Vincennes won Hairos II 35 koersen en ruim een half miljoen gulden. Maar de zere voeten spelen weer op en dat resulteert er een jaar later in dat Geersen een punt achter zijn carrière zet. Dat doet hij met bloedend hart. De 55-jarige paarden-kenner kijkt een beetje verdrietig naar de half-vergane kransen en verbleekte linten, die Hairos II, de beste draver ter wereld, samen met hem heeft veroverd. "Hairos II heeft altijd moeilijk op zijn hoeven gestaan", zegt Geersen in een afscheidsinterview. "Hij heeft gezwellen tussen de tenen, waar de artsen niet bij konden komen. Maar met die tere hoeven heeft hij de grootste koersen gewonnen. Een ander paard zou met zulke benen geen pas verzetten. Hairos II heeft echter een niet te temmen wilskracht, maar de laatste tijd ging het niet meer. Hij was moeilijk in draf te houden, vooral op een harde baan. Dan joelde het publiek hem uit. Niet de insiders natuurlijk, maar u weet wel wie ik bedoel. Dat kon ik niet hebben, het maakte me razend. Daarom hebben we besloten hem niet meer te laten lopen. Het dier heeft teveel karakter. Nooit heb ik hem in de koers aangetikt, als ik het had gedaan zou hij stilgestaan hebben. Als hij zag dat een paard voor hem geslagen wordt is het of hij dol wordt, dan gaan zijn oren in de nek en z'n staart in de hoogte." Het is een sterk verhaal. In de huiskamer van Wim Geersen in Valkeveen hangt een groot schilderij van Hairos II in volle draf, de staart in de lucht. Zo zullen we hem ons altijd herinneren. 'De beste draver ter wereld', zegt Geersen nog maar eens met nadruk.

(einde artikel van Douwe Frerichs)

.